Get iNews App with new looks!
inews
Advertisement
Aa Text
Share:
Read Next : Deretan Artis Kuasai Banyak Bahasa, Termuda Luna Allegra Bisa Bicara 5 Bahasa
Advertisement . Scroll to see content

Contoh Teks Eksposisi Bahasa Jawa dari Berbagai Topik

Rabu, 23 Agustus 2023 - 17:38:00 WIB
Contoh Teks Eksposisi Bahasa Jawa dari Berbagai Topik
Contoh Teks Eksposisi Bahasa Jawa . (Foto: Freepik)
Advertisement . Scroll to see content

JAKARTA, iNews.id – Contoh teks eksposisi Bahasa Jawa berikut ini bisa dijadikan panduan untuk pelajaran bahasa daerah di sekolah, khususnya Jawa.

Teks eksposisi adalah teks yang berisi penjelasan atau uraian tentang suatu topik tertentu. Teks eksposisi bertujuan untuk memberikan informasi kepada pembaca tentang topik yang dibahas. Teks eksposisi dapat ditulis dalam berbagai bentuk, seperti paragraf, artikel, atau buku.

Struktur teks eksposisi terdiri dari tiga bagian, yaitu: Pernyataan umum, yaitu bagian yang berisi pernyataan umum tentang topik yang akan dibahas. 

Kedua, penjelasan, yaitu bagian yang berisi penjelasan lebih lanjut tentang topik yang dibahas. Penjelasan dapat berupa fakta, data, atau opini. Dan ketiga yaitu penutup, yaitu bagian yang berisi kesimpulan tentang topik yang dibahas.

Nah, berikut ini contoh teks eksposisi Bahasa Jawa, dikutip berbagai sumber, Rabu (23/8/2023).

Contoh Teks Eksposisi Bahasa Jawa

1. Menjaga Kebersihan Lingkungan Sekolah

Karesikan lingkungan sekolah mujudake salah sijine faktor kang wigati kanggo nuwuhake rasa nyaman ing omah lan ing lingkungan sekitar.  Saben sekolah tansah ngajari murid-muride supaya njaga karesikan lingkungan sekolah.

Nyatane, akeh lomba kebersihan sekolah kanggo narik kawigaten sekolah supaya padha peduli karo kebersihan. Cara kanggo njaga karesikan sekolah, kalebu mbuwang sampah ing panggonane, mbusak papan tulis, nyapu kelas, lan liya-liyane.

Pembagian piket kelas minangka salah sawijining cara kanggo njaga karesikan lingkungan sekolah. Petugas piket biasane nindakake tugas ngresiki kelas. Kayata nyapu kelas, mbusak papan tulis, lan nyiapake spidol utawa kapur. 

Kajaba iku, saben dina Jumuah tansah dianakake pengabdian marang masyarakat kanggo resik-resik sekolah sawise jam pelajaran pertama rampung. Akeh keuntungan sing dipikolehi saka kegiatan "Jumat Bersih". Saliyane lingkungan sekolah sing resik, sesambungan antarane siswa lan guru uga bisa luwih raket kanthi gotong royong.

Karesikan lingkungan sekolah mujudake bab kang ora bisa dipisahake saka urip sekolah lan dadi faktor kang wigati banget kanggo nggayuh kasuksesan proses pamulangan. Karesikan lingkungan sekolah bakal njamin karesikan lan kesehatane manungsa. 

Karesikan iku ora padha karo kemewahan, karesikan mujudake upaya manungsa supaya lingkungan sekolah tetep sehat lan dijaga kanthi terus-terusan.

2. Kerusakan Lingkungan

Kerusakan lingkungan saya tambah suwe. Nanging, nyatane isih akeh wong sing ngrusak alam. Rakus manungsa pancen ndadekake alam ngalami akeh kerugian lan kelangan kekuwatan sing diduweni.

Bencana alam dumadi amarga akeh wong sing ora peduli karo lingkungan.Dene njaga lingkungan alam mujudake tumindak kang wigati banget. Tujuane mesthi nggawe masa depan sing luwih apik sing bisa dinikmati dening anak cucu.

Saiki saben dina akeh warga sing katon santai banget mbuwang sampah sembarangan menyang banyu mili kayata kali. Akeh warga uga ngobong sampah sing nyebabake asap ireng sing kenthel.

Ora mung kuwi, isih akeh perusahaan sing nebang alas kanggo kepentingane dhewe-dhewe. Ana uga perusahaan sing terus ngasilake polusi udara. Tumindak manungsa sing ora tanggung jawab kuwi nyebabake akeh bencana, kayata banjir bandhang, longsor, lan uga polusi udara.

Kahanan lingkungan alam saiki saya tambah parah, nanging apa kita mung arep lungguhan? Kita kudu nduweni peran aktif kanggo njaga alam.

Akeh tumindak sing bisa ditindakake wiwit saka awake dhewe. Uga mulangake tumindak sing becik marang bocah-bocah supaya bisa nresnani lingkungan wiwit cilik. Mesthi, kita bakal seneng nglestarekake alam sing wis kita lindungi wiwit saiki. Ing tembe anak-putu kita uga bisa ngrasakake kaendahan alam lan nyingkiri macem-macem bencana alam.

3. Sejarah Wayang Wong

Wayang uwong utawa wayang wong menika salah satunggalipun jenis pementasan tradisonal ing Jawa. Wanag wong menika gabungan saking seni drama ingkang ngerembaka ing negeri Eropa kaliyan seni pengelaran wayang ingkang ngerembaka ing tanah Jawa utawa pulo Jawa. 

Utaminipun wayang wong ngerembaka ing kraton kanggo hiburan golongan priyayi utawa bangsawan. Wong kang mainake wayang wong uga ngagem pakaian ingkang sami kaliyan hiasan-hiasan ingkang diagem wayang kulit.

Miturut penuturan lan data saking dinas pariwisata Kotamadya Dati II Surakarta, wayang wong ana utawa lair ing abad XVIII. Diciptaken menika Mangkunegara I ingkang kadosipun dipunilhami saking seni drama saking negeri kilen utawa Eropa. 

Wiwitan pementasan wayang wing dipungelar ing Surakarta lajeng dipungelar ing Yogyakarta. Wekdal ing sasu April 1868 yaiku Mangkunegara IV ngawontenaken acara khitan putranipun. Ingkang taun 1899, Pakubuwana X mbangun taman Sriwedari wonteng ing peresmianipun ngawontenaken pagelaran keseniang wayang wong. Kang ditonton kaliyan warga sekitar.

Pagelaran seni tradisional wayang wong ingkang pementasan eksklusif, namung digelar kangge bangsawan ing keraton. Nangung, ing taun 1902 wayang wong ngerembaka urip lan kanggo tontonan warga umum lan komersial kanthi nyade karcis. 

Wayang wong kang komersil ngerembaka lan puncakipun nalika wonteng pekempalan “Ngesti Pandowo” ingkang dipunpandegani dening Sastrosabdo. Abad XVIII ingkang dipunpandegani dening Mangkunegera I, wekdal punika ingkang dipungelar namung lakon-lakoninpun wayang purwa. 

Sasampunipun menika pagelaran seni tradisional wayang wong wiwit boten subur maneh ing Surakarta. Ananing teng Yogyakarta taksih wonten pagelaran wayang wong ngantos taun 1881. Kanthi pembiyantunipun Mangkunegara V, wayang wong ngerembaka maling nanging taksih winetes ing daerah Yogyakarta lan Surakarta kemawon.

Saking sejarah seni pementasan tradisonal wayang wong sing sampun ana kanthi zaman mbiyen. Mbiyen namung bangsawan lan keraton kemawon kang saget mirsani pementasan wayang wong. Nanging zaman saiki, kabeh wong saget mirsani pemetasan wayang wong. 

Justru wayang wong kudu dipirsani lan dilestariake kanggo budaya asli Indonesia lan tanah Jawa. Sebab iku kita sedaya kudune terus mbudayakake budaya adat lan utaminipu wayang wong sing mbiyen boten subur supaya sakniki saget subur maneh pementasanipun.

4. Jenis Gamelan 

Ing tanah Jawa gamelan yaitu gamelan ageng lan sakabeh piranti gamelan digunakake kanggo nyawisake ganding-gending. Gunane kanggo iringan musik utawa genting ing sawijining pementasan, umpamane wayang becik, wayag lulang, wayang wong, ketoprak, tari-tarian adat lan liya-liyane. Ana rupa-rupa gamelan kang digunakake saben ana acara utawa pementasan.

Gamelan jawa kanggo ngiringi penyajian gending ing jero pementasan karawitan, bisa dipupyran dumadi pirang-pirang repetoar yaiku : soran utawa gending-gending ingkang volume tabuhan sing atos. Kekabeh perangkat gamelan ditabuh kajaba suling, gender, gambang, siter lan rebab. Swaraning gamelan jenis iki dicawisake karo tempo tanggung, seseg lan antal. 

Jenis lirihan, padha karo jenenge, penyajian gending iki luwih lembut utawa alon-alon. Kekabeh instrumen ditabuh, nanging sing luwih diutamakake yaiku gender, gambang, rebab, siter lan suling. Ana dene karawitan lirihan bisa dipupuran meneh saka rizikan sing dikanggoake, antarane yaikut gadon, nyamleng, siteran, genderan, lan liya-liyane.

Ana uga gamelan sing kang digunakake dumadi piranti upacara adat yaiku gamelan ageng. Ana jenise maneh yaiku gamelan sekati lan gamelan nunggang. Gamelan segati sing nduweni Kanjeng Kyayi Gunturmadu lan Kanjeng Kyai Guntursari. Biyasane ditabuh ing jero perayaan uatawa acara sekaten yaiku dianakake pas tanggal 5 Mulud nganti 12 Mulud kanggi ngelingi weton lan wafatipun Nabi Muhammad SAW. 

Naning gamelan jenis iki uga kanggo acara nyambut dhayoh agung, supitan lan teteasan putra utawa putri Sultan lan sakarsa dalem. Instrumen utawa piranti kan ana ing jero gamelan sekati yaiku 2 gong ageng, 1 bedug, 1 kempyang, 1 saron demung, 2 sarong ricik, 2 sarong peking, 1 sampur lan 1 bonang. 

Gamelan nunggang yaiku gamelan sing nduweni telu nada. Gamelan iki nduweni awak saka 4 racakan isine teli bonang gedhe, 1 kenong japan, 2 bende, 1 pasang lojeh, 1 kendang gending, 1 kendang penuntung lan loro gong. Pada karo gamelan segati, gamelan nunggang kanggo nyambut adegan Sultan, ngiring dhayoh agung, supitan, tetesan, manti, rempog macan, grebegan lan liya-liya sekarsa dalem.

Gamelan sing biyasane digunakake ing tanah Jawa nduweni akeh jenis lan cara nabuh yaiku ana sing volume keras lan ono sing lembut. Jenis-jenising gamelan ana akeh, saka piranti apa bae sing kang ditabuh lan piranti sing diutamakake ditabuh. Ana gamelan kanggo pementasan lan kanggo upacara adat, mergo kuwi kula lan panjenengan kudu ngerti jenis, jeneng piranti gamelan lan manfaatipun gamelan kanggo ngelestariake budaya jawa.

Editor: Johnny Johan Sompotan

Follow WhatsApp Channel iNews untuk update berita terbaru setiap hari! Follow
iNews.id
iNews Network
Kami membuka kesempatan bagi Anda yang ingin menjadi pebisnis media melalui program iNews.id Network. Klik lebih lanjut